top-image.png
Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Lekarska
lek. med. Jerzy Skotnicki
Ginekolog - Po硂縩ik, Cytolog
Asystent Prywatnego Szpitala Po硂縩iczo-Ginekologicznego Ujastek

tel. kom. (0) 506 670 083
os. S硂neczne 11 (ul. S. 痚romskiego 11), Krak體-Nowa Huta
Z ksi臋gi gosci
Justyna
Bardzo dzi臋kuj臋 za opiek臋 nade mn膮 i male艅stwem podczas ci膮偶y
wi阠ej...
Ostatnio dodane:

Aktywno艣膰 fizyczna zalecana kobietom w ci膮偶y.

Opieka nad kobiet膮 w ci膮偶y jest odpowiedzialnym, wymagaj膮cym i wieloaspektowym zadaniem. Lekarz opiekuj膮cy si臋 ci臋偶arn膮 musi udzieli膰 jej wyczerpuj膮cych informacji r贸wnie偶 w zakresie dozwolonej w ci膮偶y aktywno艣ci fizycznej. Zar贸wno przysz艂a matka jak i p艂贸d odnosz膮 korzy艣ci z odpowiednio dobranej aktywno艣ci fizycznej w adekwatnym nat臋偶eniu. Wszystkim kobietom w ci膮偶y nale偶y zaleca膰 wykonywanie 膰wicze艅 niezale偶nie od tego czy wcze艣niej prowadzi艂y aktywny tryb 偶ycia. Mimo obaw, 偶e fizjologiczne zmiany zachodz膮ce w ciele kobiety ci臋偶arnej mog膮 nara偶a膰 j膮 na wi臋ksz膮 ilo艣膰 uraz贸w sportowych, brak na to danych p艂yn膮cych z bada艅 klinicznych.

W ciele kobiety ci臋偶arnej zachodzi szereg zmian zwi膮zanych z rozwojem ci膮偶y, kt贸re wp艂ywaj膮 na wydolno艣膰 fizyczn膮 i bezpiecze艅stwo wykonywania 膰wicze艅. Jedn膮 ze zmian jest wzrost wagi kobiety. Prowadzi on do zwi臋kszonego obci膮偶enia staw贸w ko艅czyn dolnych i kr臋gos艂upa. Dochodzi r贸wnie偶 do zmian w postawie i przemieszczenia punktu ci臋偶ko艣ci cia艂a ci臋偶arnej. To sprawia, 偶e trudniej jest ci臋偶arnej utrzyma膰 r贸wnowag臋. Dochodzi do pog艂臋bienia lordozy l臋d藕wiowej, co cz臋sto wi膮偶e si臋 z b贸lami plec贸w. Na skutek dzia艂ania estrogen贸w i relaksyny dochodzi do zwi臋kszenia wiotko艣ci w stawach z powodu zmian w napi臋ciu i strukturze wi臋zade艂 . Dochodzi tak偶e do zmian w uk艂adach sercowo-naczyniowym i oddechowym. Zwi臋ksza si臋 zapotrzebowanie na tlen w spoczynku. Podczas wysi艂ku fizycznego 艂atwiej dochodzi do spadku pH krwi.

Istnieje jeszcze wiele zagadnie艅 zwi膮zanych ze zmianami fizjologicznymi w ci膮偶y oraz bezpiecze艅stwem wykonywania 膰wicze艅 przez ci臋偶arne, na kt贸re brak jednoznacznych odpowiedzi. Dotycz膮 one mi臋dzy innymi termoregulacji ci臋偶arnych przy wysi艂ku fizycznym. U kobiet podczas aktywno艣ci fizycznej temperatura cia艂a ro艣nie o oko艂o 1,5 stopnia Celsjusza i nast臋pnie stabilizuje si臋, je艣li warunki 艣rodowiskowe pozwalaj膮 odda膰 nadmiar ciep艂a na zewn膮trz. Na modelach zwierz臋cych obserwowano, 偶e wzrost temperatury o wi臋cej ni偶 1,5 stopnia Celsjusza powoduje zaburzenia embriogenezy w pierwszym trymestrze ci膮偶y. Jednak brak jest dowod贸w na teratogenne dzia艂anie wzrostu temperatury u ludzi . Kolejnym nierozwi膮zanym zagadnieniem jest wp艂yw 膰wicze艅 na czynno艣膰 skurczow膮 macicy. Brak jest jednoznacznych dowod贸w na brak zwi膮zku mi臋dzy aktywno艣ci膮 fizyczn膮 i wzrostem czynno艣ci skurczowej macicy, dlatego ci臋偶arnym zagro偶onym porodem przedwczesnym zalecza si臋 oszcz臋dzaj膮cy tryb 偶ycia . W przesz艂o艣ci istnia艂a r贸wnie偶 obawa, 偶e aktywno艣膰 fizyczna ci臋偶arnych mo偶e spowalnia膰 wzrost wewn膮trzmaciczny p艂odu. Obecnie dane wskazuj膮 na to, 偶e przy zachowaniu odpowiedniej diety, uwzgl臋dniaj膮cej zwi臋kszone zapotrzebowanie energetyczne w ci膮偶y, 膰wiczenia nie wp艂ywaj膮 na wzrost wewn膮trzmaciczny p艂odu . Co wi臋cej, istniej膮 doniesienia, 偶e siedz膮cy tryb 偶ycia ci臋偶arnej wi膮偶e si臋 z ni偶sz膮 mas膮 urodzeniow膮 . Nie wykazano r贸wnie偶 po艣rednich dowod贸w na niedotlenienie p艂od贸w podczas aktywno艣ci fizycznej matek. W czasie wysi艂ku fizycznego obserwowano jedynie niewielki wzrost cz臋sto艣ci pracy serca u p艂od贸w (10-30 uderze艅/minut臋) lub sporadycznie bradykardi臋, prawdopodobnie na skutek wzrostu napi臋cia nerwu b艂臋dnego. Po zaprzestaniu wysi艂ku cz臋sto艣膰 pracy serca p艂od贸w wraca艂a do warto艣ci wyj艣ciowych.

Dodatkowo wydaje si臋, 偶e brak aktywno艣ci fizycznej w ci膮偶y ma wiele niekorzystnych nast臋pstw. Zaliczy膰 do nich nale偶y os艂abienie si艂y mi臋艣niowej i spadek wydolno艣ci fizycznej, nadmierny przyrost masy cia艂a w ci膮偶y, zwi臋kszone ryzyko pojawienia si臋 cukrzycy ci膮偶owej i nadci艣nienia indukowanego ci膮偶膮, rozw贸j 偶ylak贸w ko艅czyn dolnych czy zakrzepicy 偶ylnej, cz臋stsze wyst臋powanie duszno艣ci, b贸lu plec贸w oraz gorszej kondycji psychicznej . Regularny wysi艂ek fizycznych mo偶e pom贸c utrzyma膰 prawid艂owe poziomy glikemii u kobiet choruj膮cych na cukrzyc臋 ci臋偶arnych, szczeg贸lnie u tych z BMI > 33 .

Zalecenia

Wytyczne Kanadyjskiego Towarzystwa Po艂o偶nik贸w i Ginekolog贸w zalecaj膮 by kobiety, kt贸re przed ci膮偶膮 uprawia艂y siedz膮cy tryb 偶ycia lub rzadko 膰wiczy艂y zaczyna艂y od 15 minut 膰wicze艅 dziennie i stopniowo zwi臋ksza艂y czas 膰wiczenia do 30 minut . Z kolei Ameryka艅skie Towarzystwo Po艂o偶nik贸w i Ginekolog贸w zaleca uprawianie aktywno艣ci fizycznych o umiarkowanym nat臋偶eniu przez 30 minut lub wi臋cej dziennie . Istniej膮 doniesienia m贸wi膮ce o bezpiecze艅stwie wysi艂k贸w trwaj膮cych nawet do 150 minut . Kobiety wcze艣niej aktywne fizycznie mog膮 dalej 膰wiczy膰 regularnie, najlepiej po konsultacji z lekarzem prowadz膮cym. Kanadyjskie Towarzystwo Po艂o偶nik贸w i Ginekolog贸w zaleca wybieranie sport贸w aerobowych w szczeg贸lno艣ci takich, kt贸re minimalizuj膮 ryzyko upadku i doznania urazu. Proponuj膮 takie aktywno艣ci jak szybki marsz, jazda na rowerze stacjonarnym, biegi narciarskie czy wodny aerobik. Za bezpieczne uwa偶a si臋 tak偶e progresywne 膰wiczenia wzmacniaj膮ce z czynnym oporem, 膰wiczenia rozci膮gaj膮ce, yog臋 oraz chi艅skie 膰wiczenia qi gong . Wykonywanie przez ci臋偶arn膮 膰wiczenia nie powinny by膰 zbyt intensywne. Zaleca si臋 utrzymywanie wysi艂ku pomi臋dzy 12-14 punktem skali Borga. U偶ytecznym sposobem na pomiar wielko艣ci wysi艂ku jest pr贸ba rozmowy podczas 膰wicze艅. Je艣li ci臋偶arna mo偶e swobodnie rozmawia膰 podczas wysi艂ku, to znaczy, 偶e jego intensywno艣膰 nie jest za wysoka . Z kolei wytyczne ameryka艅skie okre艣laj膮 umiarkowany wysi艂ek fizyczny, jako taki, kt贸ry odpowiada szybkiemu marszowi . Wytyczne ameryka艅skie nie zalecaj膮 wykorzystywania t臋tna do monitorowania intensywno艣ci wykonywanego wysi艂ku. Nale偶y pami臋ta膰, 偶e ci臋偶arnym nie wolno nurkowa膰, poniewa偶 grozi to rozwojem choroby dekompensacyjnej i zatorem gazowym u p艂odu. Szczeg贸ln膮 ostro偶no艣膰 nale偶y zachowa膰 przy uprawianiu jazdy konnej, je藕dzie na nartach, grze w hockey’a, gimnastyce artystycznej oraz je藕dzie na rowerze. Sporty te wi膮偶膮 si臋 z ryzykiem utraty r贸wnowagi, szczeg贸lnie w 2 i 3 trymestrze ci膮偶y, gdy ci臋偶arna macica zmienia punkt ci臋偶ko艣ci cia艂a, i wi膮偶膮 si臋 ze zwi臋kszonym ryzykiem upadku Kobiety trenuj膮ce zawodowo chc膮ce kontynuowa膰 treningi w ci膮偶y powinny pozostawia膰 pod opiek膮 lekarza i z nim konsultowa膰 ilo艣膰 i intensywno艣膰 wykonywanego wysi艂ku .

Szczeg贸lnie atrakcyjne dla ci臋偶arnych mog膮 okaza膰 si臋 膰wiczenia w wodzie takie jak p艂ywanie czy wodny aerobik. Badania wykaza艂y, 偶e wysi艂ek fizyczny w wodzie nie wywiera negatywnego wp艂ywu na rozw贸j p艂odu, natomiast ma wiele korzystnych dzia艂a艅 dla matki. 膯wiczenie w 艣rodowisku wodnym minimalizuje mo偶liwo艣膰 upadk贸w, a zatem i uraz贸w kostno-stawowych. Dodatkowo 艣rodowisko wodne zmniejsza obrz臋ki ko艅czyn dolnych. Ci艣nienie wody sprzyja przemieszczanie si臋 p艂ynu pozakom贸rkowego do 艣wiat艂a naczy艅. 艢rodowisko wodne zapobiega te偶 ewentualnemu przegrzaniu podczas wysi艂ku fizycznego.

Mo偶liwo艣膰 ponownego rozpocz臋cia wykonywania 膰wicze艅 po porodzie zale偶y od sposobu rozwi膮zania ci膮偶y oraz ewentualnych powik艂a艅 i powinna by膰 om贸wiona z lekarzem prowadz膮cym. Zazwyczaj ograniczenie aktywno艣ci fizycznej powinno obejmowa膰 4-6 tygodni po porodzie. Jednak kobiety, kt贸re mia艂y w ci膮偶y rzucawk臋 lub stan przedrzucawkowy, ci臋偶kie obra偶enia krocza, ci臋偶kie nadci艣nienie wywo艂ane ci膮偶膮, chorob臋 w膮troby lub nerek zwi膮zan膮 z ci膮偶膮 lub istotn膮 hemodynamicznie wad臋 serca powinny dodatkowo skonsultowa膰 si臋 z lekarzem przed rozpocz臋ciem aktywno艣ci fizycznej . Warto pami臋ta膰, 偶e odpowiednie 膰wiczenia dna miednicy mog膮 przyczyni膰 si臋 do zmniejszenia ryzyka nietrzymania moczu w przysz艂o艣ci . Aktywno艣膰 fizyczna pozwala r贸wnie偶 kobietom szybciej osi膮gn膮膰 sylwetk臋 sprzed ci膮偶y, wzmacnia mi臋艣nie brzucha i redukuje l臋k . Kobiety utrzymuj膮ce umiarkowan膮 aktywno艣膰 fizyczn膮 mog膮 karmi膰 piersi膮. Taka aktywno艣膰 fizyczna nie ma wp艂ywu na sk艂ad mleka, jego warto艣膰 energetyczn膮 ani na wzrost dzieci nim karmionych. Istniej膮 doniesienia, 偶e bardzo intensywny wysi艂ek fizyczny wi膮偶e si臋 ze wzrostem st臋偶enia kwasu mlekowego w mleku jednak nie wp艂ywa to na rozw贸j dzieci .

Przeciwskazania do wysi艂ku fizycznego w ci膮偶y

Do bezwzgl臋dnych przeciwskaza艅 nale偶膮:

  • P臋kni臋cie b艂on p艂odowych
  • Zagro偶enie porodem przedwczesnym
  • Nadci艣nienie obecne w ci膮偶y
  • Niewydolno艣膰 cie艣niowo-szyjkowa
  • Upo艣ledzenie wzrastania p艂odu
  • Ci膮偶a wielop艂odowa (trojaczki i liczniejsze)
  • 艁o偶ysko przoduj膮ce obserwowane powy偶ej 28 tygodnia ci膮偶y
  • Przewlek艂e krwawienie z dr贸g rodnych w 2 i 3 trymestrze ci膮偶y
  • 殴le kontrolowana cukrzyca typu I, 藕le kontrolowana choroba tarczycy, ci臋偶kie choroby sercowo-
  • naczyniowe, ci臋偶kie choroby p艂uc, inne ci臋偶kie choroby og贸lnoustrojowe .

Do wzgl臋dnych przeciwskaza艅 nale偶膮:

  • Poronienie samoistne w wywiadzie
  • Por贸d przedwczesny w wywiadzie
  • 艁agodne lub umiarkowane schorzenia uk艂adu sercowo-naczyniowego
  • 艁agodne lub umiarkowane choroby p艂uc
  • Niedokrwisto艣膰 (Hb<100 g/l)
  • Niedo偶ywienie lub zaburzenia jedzenia
  • Ci膮偶a bli藕niacza powy偶ej 28 tygodnia

Ameryka艅skie Towarzystwo Po艂o偶nik贸w i Ginekolog贸w dodaje lub doprecyzowuje kolejne wzgl臋dne przeciwskazania zaliczaj膮c do nich: niezdiagnozowane zaburzenia rytmu serca u matki, przewlekle zapalenie oskrzeli, oty艂o艣膰 olbrzymi膮, ograniczenia ortopedyczne, ci臋偶kie uzale偶nienie od palenia papieros贸w .

Bezpiecze艅stwo

Przede wszystkim przed zaleceniem utrzymywania odpowiedniej aktywno艣ci fizycznej nale偶y przeprowadzi膰 szczeg贸艂owe badanie podmiotowe i przedmiotowe celem wykluczenia obecno艣ci przeciwskaza艅 wymienionych powy偶ej. Nast臋pnie nale偶y poinformowa膰 ci臋偶arn膮 jakie 膰wiczenia mo偶e wykonywa膰. Szczeg贸ln膮 uwag臋 nale偶y zwr贸ci膰 na objawy niepokoj膮ce, kt贸re powinny sk艂oni膰 ci臋偶arn膮 do natychmiastowego zaprzestania 膰wicze艅 i kontaktu z lekarzem prowadz膮cym lub izb膮 przyj臋膰 najbli偶szego szpitala. Nale偶膮 do nich:

  • Krwawienie z dr贸g rodnych
  • Duszno艣膰 obecna przed wysi艂kiem
  • Zawroty g艂owy
  • B贸le g艂owy
  • B贸le w klatce piersiowej
  • S艂abo艣膰 mi臋艣ni
  • B贸l lub opuchlizna ko艅czyn dolnych (nale偶y wykluczy膰 zmiany zakrzepowo-zatorowe)
  • Oznaki porodu przedwczesnego (np. bolesne skurcze macicy)
  • S艂abiej wyczuwalne ruch p艂odu
  • Wyciek p艂ynu owodniowego

Nale偶y r贸wnie偶 przypomnie膰 ci臋偶arnej by ogranicza艂a do minimum 膰wiczenia w pozycji le偶膮cej na grzbiecie po 1 trymestrze z powodu zmniejszonego powrotu 偶ylnego do serca na skutek ucisku ci臋偶arnej macicy na 偶y艂臋 g艂贸wn膮 doln膮. Skutkiem tego jest zmniejszona obj臋to艣膰 wyrzutowa serca i mo偶liwo艣膰 zmniejszonego dop艂ywu krwi do naczy艅 macicznych i p臋powinowych. Do zmniejszonej obj臋to艣ci wyrzutowej mo偶e r贸wnie偶 prowadzi膰 d艂ugotrwa艂e znajdowanie si臋 w pozycji stoj膮cej. Nale偶y powiedzie膰 ci臋偶arnej, 偶e tej pozycji r贸wnie偶 nale偶y unika膰 .

Podsumowuj膮c ka偶dej ci臋偶arnej nale偶y zaleci膰 wykonywanie wysi艂k贸w fizycznych o umiarkowanym nat臋偶eniu w wi臋kszo艣膰 lub wszystkie dni tygodnia. Aktywno艣膰 fizyczna niesie wiele korzy艣膰 dla matki, zar贸wno fizycznych jak i psychicznych. Obecnie dost臋pne badania pozwalaj膮 stwierdzi膰, 偶e dla wi臋kszo艣ci kobiet ci臋偶arnych umiarkowana aktywno艣膰 fizyczna jest bezpieczna i nie wi膮偶e si臋 z zagro偶eniem ci膮偶y ani upo艣ledzeniem rozwoju p艂odu.

殴r贸d艂o: na podstawie prasy medycznej

<< wstecz   dalej >>

Powy偶szy artyku艂 przeznaczony jest do cel贸w dydaktycznych i jest kompilacj膮 wiedzy zgromadzonej podczas wieloletniego do艣wiadczenia, cytat贸w z artyku艂贸w umieszczonych na innych stronach internetowych, w periodykach drukowanych oraz na wyk艂adach i prezentacjach wyg艂aszanych na konferencjach medycznych. Jednocze艣nie zaznaczam, 偶e nie roszcz臋 sobie praw autoskich do powy偶szego artyku艂u.

T膮 stron臋 odwiedzi艂o ju偶
9287220 os贸b