|
Strona 1 z 4 Zarówno młoda jak i doświadczona mama mogą mieć kłopoty pojawiające się w pierwszych tygodniach laktacji, choć mogą wystąpić na każdym jej etapie. Żaden z problemów nie powinien być powodem do zaprzestania karmienia. Zapewniamy Was, że z każdym kłopotem można sobie poradzić. Przydaje się jednak odrobina wiedzy i motywacjaz karmieniem piersią. Pokarm kobiecy jest substancją unikalną, spełnia warunki swoistego gatunkowo.Dlaczego mleko matki jest najlepsze
W pokarmie obecne są rozmaite czynniki wspomagające niedojrzały układ immunologiczny dziecka. Część z nich to komórki należące do układu białokrwinkowego, inne są molekułami o złożonej budowie. Czynniki te są chronione przed strawieniem w przewodzie pokarmowym dziecka, dzięki np. alfa 1 antytrypsynie.
SÄ… to m.in.:
Limfocyty B
Podnoszą poziom przeciwciał skierowanych przeciwko specyficznym drobnoustrojom
Makrofagi
Niszczą zarazki bezpośrednio w jelitach dziecka
Neutrofile
Mogą działać jak fagocyty, pochłaniając bakterie w przewodzie pokarmowym dziecka
Limfocyty T
Niszczą bezpośrednio zainfekowane komórki lub wydzielają chemiczne przekaźniki stymulujące inne elementy układu immunologicznego
Sekrecyjna immunoglobulina A (SIgA)
Jest obecna w dużych ilościach w przewodzie pokarmowym dziecka karmionego piersią i pokrywa szczelną warstwą jego nabłonek jelitowy, niszcząc drobnoustroje i chroniąc przed przenikaniem alergenów. Najwyższe stężenie SIgA w pokarmie obserwuje się w pierwszych dniach po porodzie i w czasie powolnego odstawiania dziecka od piersi. SIgA powstaje w wyniku ekspozycji matki na drobnoustroje obecne we wspólnym środowisku matki i dziecka. Kontakt drobnoustrojów z błonami śluzowymi matki wyzwala swoistą reakcję immunologiczną, w czasie której dochodzi do namnażania się komórek plazmatycznych wytwarzających swoiste przeciwciała. Komórki te osiedlają się w sąsiedztwie pęcherzyków mlecznych i bezpośrednio do pokarmu wydzielają przeciwciała skierowane przeciwko antygenom, które pobudziły układ limfatyczny matki.
Proteina wiążąca witaminę B12
Zmniejsza ilość witaminy B12 potrzebnej bakteriom do rozwoju
Czynnik bifidogenny
Pobudza rozwój Lactobacillus bifidus w jelitach dziecka, które namnażając się wypierają patogenne bakterie
Laktoferryna
wiąże żelazo, pierwiastek niezbędny do przetrwania dla wielu bakterii.
Lizozym
zabija bakterie uszkadzając ich ściany komórkowe
JEŚLI MATKA MA INFEKCJĘ NIE POWINNA PRZERYWAĆ KARMIENIA PIERSIĄ!
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca karmienie wyłącznie piersią przez około 6 miesięcy. Korzystne jest utrzymanie karmienia piersią do końca 1 roku życia dziecka przy stopniowym wprowadzaniu odpowiednich grup pokarmów w drugim półroczu.
Zalecenia ogólne
1. Wszystkie zdrowe noworodki mogą i powinny być karmione pokarmem matki. Jedynie w wyjątkowych i rzadkich sytuacjach karmienie piersią jest niemożliwe.
2. Karmienie piersią należy rozpocząć wkrótce po urodzeniu dziecka - optymalnie w ciągu pół godziny (jeżeli tylko nie zachodzą okoliczności uniemożliwiające takie postępowanie). Udowodniono, że wczesny bezpośredni kontakt skóry matki i dziecka po porodzie zwiększa szansę powodzenia w karmieniu piersią.
- Dziecko przystawia się do piersi niezwłocznie po zakończeniu niezbędnych zabiegów pielęgnacyjnych.
- Należy dążyć do zapewnienia stałego kontaktu matki i dziecka (nierozdzielanie matki i dziecka, system rooming-in).
- Pierwsze karmienie ma ogromne znaczenie dla całego procesu, powinno się więc odbywać pod nadzorem kompetentnej osoby, która może pomóc w rozwiązaniu ewentualnych trudności.
3. Propagowanie karmienia "na żądanie".
- Noworodka należy karmić wtedy, gdy sygnalizuje głód; nie należy wyznaczać sztywnych godzin karmień! Podczas jednego posiłku dziecko należy karmić kolejno z obu piersi, przy czym zanim zostanie przystawione do drugiej, powinno opróżnić pierwszą. Następne karmienie matka powinna rozpocząć od przystawienia dziecka do piersi, z której ssało ostatnio.
- W pierwszym okresie życia noworodek jest przystawiany do piersi zwykle do 10 razy na dobę (niekiedy nawet częściej), a liczba karmień zmniejsza się stopniowo wraz z wiekiem dziecka.
- Głód objawia się u noworodka płaczem, niepokojem, wzrostem aktywności. Pojawia się także objaw szukania.
- Karmienie "na żądanie" oznacza także rozpoczęcie karmienia z inicjatywy matki (np. gdy odczuwa dyskomfort z powodu przepełnienia piersi).
- "Leniwego" noworodka, który przez ponad 4 godziny nie budzi się do karmienia i nie wykazuje oczekiwanego przyrostu masy ciała, należy budzić i przystawiać do piersi.
4. Podczas pierwszej wizyty patronażowej zarówno pielęgniarka położna, jak i lekarz pediatra powinni skontrolować sposób karmienia piersią i udzielić matce wsparcia oraz porady.
5. Dziecko karmione wyłącznie piersią nie wymaga dopajania (należy unikać podawania wody, glukozy czy herbatek bez wyraźnego zalecenia lekarza). Podawanie dziecku dodatkowych płynów może osłabić potrzebę ssania, zmniejszyć wypływ mleka oraz spowodować zmniejszenie wytwarzania prolaktyny. Przy karmieniu piersią nie należy także używać kapturków ochronnych oraz smoczków do uspokajania lub karmienia butelką. Ich stosowanie może być przyczyną utrwalania się nieprawidłowego odruchu ssania i w efekcie doprowadzić do zaburzenia laktacji.
6. Pokrycie potrzeb dziecka ocenia się na podstawie jego prawidłowego zachowania oraz stałego przyrostu masy ciała. Nie podejmuj sama decyzji o zaprzestaniu lub ograniczeniu karmienia piersią. Pozostaw pediatrze ocenę konieczności dokarmiania dziecka.
7. Trzeba pamiętać, że noworodki mogą oddawać stolec po każdym karmieniu, starsze niemowlęta 2-4 razy dziennie
Uwaga: U dzieci karmionych piersią przyrost masy ciała może być wolniejszy, szczególnie w drugiej połowie pierwszego roku, niż u rówieśników żywionych sztucznie.
8. Jeżeli niemowlę odstawia się od piersi przed ukończeniem 12. miesiąca życia, należy podawać mu mieszanki do żywienia niemowląt wzbogacane żelazem.
9. Wprowadzanie do żywienia innych grup produktów spożywczych przy karmieniu piersią należy rozpocząć po 6. miesiącu życia.
10. Podawanie żelaza, fluoru i witamin.
Wszystkie noworodki bezpośrednio po porodzie otrzymują witaminę K.
Zaleca się profilaktyczne podawanie witaminy D3 (w dawce zaleconej przez lekarza, która zależy między innymi od ekspozycji na słońce: okres jesienno-zimowy, regiony uprzemysłowione, znacznego stopnia zanieczyszczenie środowiska).
Podawanie fluoru wskazane jest od 6. miesiąca do 3. roku życia w przypadku zawartości fluoru w wodzie pitnej <0,3 ppm.
Po 4.-5. miesiącu życia niemowlęta karmione piersią wymagają dodatkowej podaży żelaza.
|
