|
W ostatnich latach znacznie wzros艂a liczba kobiet zachodz膮cych ponownie w ci膮偶臋 po uprzednio przebytym,co najmniej jednym ci臋ciu cesarskim. Obecnie zasad臋„raz ci臋cie – zawsze ci臋cie” wprowadzon膮 przez Cragina na pocz膮tku XX wieku uznaje si臋 za przestarza艂膮,a u oko艂o 50% pacjentek kolejny por贸d po ci臋ciu odbywa si臋 drogami natury.
Po okresie ogromnego entuzjazmu i wykonywania ci臋cia cesarskiego „na 偶yczenie” (szczeg贸lnie w klinikachprywatnych) nast膮pi艂 zwrot w kierunku porodu naturalnego. W wi臋kszo艣ci o艣rodk贸w d膮偶y si臋 do uko艅czenia ci膮偶y drog膮 pochwow膮. Takie dzia艂anie uwarunkowanejest nie tylko wzgl臋dami ekonomicznymi, ale przede wszystkim trosk膮 o przysz艂o艣膰 po艂o偶nicz膮 kobiet oraz zapobieganie powik艂aniom pooperacyjnym.
Spos贸b porodu w zale偶no艣ci od wskaza艅 do poprzedniego ci臋cia cesarskiego
W ostatnich latach znacznie wzros艂a liczba kobiet zachodz膮cych ponownie w ci膮偶臋 po uprzednio przebytym,co najmniej jednym ci臋ciu cesarskim. Obecnie zasad臋„raz ci臋cie – zawsze ci臋cie” wprowadzon膮 przez Cragina na pocz膮tku XX wieku uznaje si臋 za przestarza艂膮,a u oko艂o 50% pacjentek kolejny por贸d po ci臋ciu odbywa si臋 drogami natury .
Po okresie ogromnego entuzjazmu i wykonywania ci臋cia cesarskiego „na 偶yczenie” (szczeg贸lnie w klinikachprywatnych) nast膮pi艂 zwrot w kierunku porodu naturalnego. W wi臋kszo艣ci o艣rodk贸w d膮偶y si臋 do uko艅czenia ci膮偶y drog膮 pochwow膮. Takie dzia艂anie uwarunkowanejest nie tylko wzgl臋dami ekonomicznymi, ale przede wszystkim trosk膮 o przysz艂o艣膰 po艂o偶nicz膮 kobiet oraz zapobieganie powik艂aniom pooperacyjnym.
Obecnie ok. 23 proc. ci臋偶arnych na 艣wiecie rodzi dzieci drog膮 ci臋cia cesarskiego, w tym 1 na 3 porody to ci臋cie powt贸rne. Warto艣膰 ta wynika ze zwi臋kszaj膮cej si臋 liczby chor贸b diagnozowanych u ci臋偶arnych oraz stale rozszerzanych wskaza艅 do porod贸w operacyjnych. Ocenia si臋, 偶e w Polsce ok. 12 proc. porod贸w ko艅czy si臋 ci臋ciem cesarskim, dochodz膮c w niekt贸rych o艣rodkach nawet do 23 proc. W pi艣miennictwie prezentowane s膮 zar贸wno promocyjne, jak i negatywne opinie odno艣nie pr贸by porodu drogami natury po przebytym ci臋ciu cesarskim.
Rutynowym post臋powaniem u pacjentek po przebytym ci臋ciu cesarskim przy braku aktualnych wskaza艅 do porodu operacyjnego jest pr贸ba porodu drogami natury. Jest to zgodne z zaleceniem Ameryka艅skiegoKolegium Po艂o偶nik贸w i Ginekolog贸w (ACOG) z roku
1988 . Ma ono na celu ograniczenie liczby ci臋膰 cesarskich ze wzgl臋du na fakt, 偶e umieralno艣膰 matek po porodach operacyjnych jest czterokrotnie wy偶sza ni偶 po porodach drogami natury .
Powik艂ania:
- krwotok ( mog膮cy prowadzi膰 do konieczno艣ci oko艂oporodowego ca艂kowitego wyci臋cia macicy
- urazy uk艂adu moczowego (p臋cherza moczowego, moczowod贸w)
- urazy jelit
- uszkodzenie p艂odu
- zapalenie b艂ony 艣luzowej macicy
- zaka偶enie rany
- powik艂ania zakrzepowo-zatorowe
- powik艂ania po znieczuleniu
Wsp贸艂czesny podzia艂 wskaza艅 do ci臋cia cesarskiego opiera si臋 na ocenie stopnia zagro偶enia zar贸wno matki, jak i p艂odu. W艣r贸d wskaza艅 najcz臋stsze to:
- objawy zagro偶enia p艂odu ( ocena na podstawie USG, KTG, bada艅 biochemicznych)
- brak post臋pu porodu (niewsp贸艂mierno艣膰 szyjkowa, niewsp贸艂mierno艣膰 g艂贸wkowo-miednicowa, nieprawid艂owa czynno艣膰 skurczowa mi臋艣nia macicy)
- nieprawid艂owe po艂o偶enie p艂odu ( miednicowe, poprzeczne)
- nieudana pr贸ba porodu po uprzednim ci臋ciu cesarskim
- przedwczesne oddzielenie 艂o偶yska
- 艂o偶ysko przoduj膮ce
- wypadni臋cie p臋powiny
- por贸d przedwczesny p艂odu o ma艂ej masie (500-2000g)
- ci膮偶a wielop艂odowa (z wy艂膮czeniem przypadk贸w u艂o偶enia potylicowego obu bli藕niak贸w) - niekt贸re wady rozwojowe p艂odu (np. wodog艂owie)
- opryszczka narz膮d贸w p艂ciowych ci臋偶arnej
- ci臋偶ki stan zatrucia ci膮偶owego, rzucawka
- konieczno艣膰 wcze艣niejszego rozwi膮zania z powodu konfliktu serologicznego lub cukrzycy matki
- du偶ego stopnia kr贸tkowzroczno艣膰
- os艂abienie 艣ciany macicy przez poprzednie zabiegi operacyjne lub guzy
- guzy zamykaj膮ce kana艂 rodny
- inne schorzenia matki stanowi膮ce przeciwwskazanie do wysi艂ku porodowego
- niekt贸re choroby matki (cukrzyca klasy R,F, niekt贸re choroby uk艂adu kr膮偶enia, neurologiczne,ortopedyczne), -zagra偶aj膮ce lub dokonane p臋kni臋cie macicy -inwazyjny rak szyjki macicy,
- ostre choroby infekcyjne sromu i pochwy matki .
Por贸d u pacjentek po przebytym ci臋ciu cesarskim nadal stanowi wyzwanie we wsp贸艂czesnym po艂o偶nictwie.
Nale偶y pami臋ta膰, 偶e pr贸ba porodu drogami natury u pacjentek po przebytym ci臋ciu cesarskim powinna odbywa膰 si臋 po starannej kwalifikacji jedynie w tych szpitalach, gdzie zapewniony jest ci膮g艂y nadz贸r KTG,pe艂na gotowo艣膰 sali operacyjnej oraz rezerwa krwi .
Wskazania do poprzednich ci臋膰 cesarskich maj膮 istotny wp艂yw na wyb贸r drogi aktualnego porodu – elektywne ci臋cie cesarskie, czy pr贸ba porodu drogami natury?
Por贸d drogami natury po przebytym uprzednio ci臋ciu cesarskim mo偶e by膰 obarczony wszelkimi powik艂aniami, do p臋kni臋cia macicy i jej atonii w艂膮cznie. Prowadzenie takiego porodu wymaga do艣wiadczenia po艂o偶niczego i wsp贸艂pracy rodz膮cej, rozumianej jako pe艂na akceptacja i zrozumienie celowo艣ci pr贸by porodu drogami natury po przebytym ci臋ciu cesarskim.
Uwa偶a si臋, 偶e za podj臋ciem pr贸by porodu drogami natury przemawiaj膮 nie tylko aspekty medyczne, ale tak偶e mniej doceniane wcze艣niej aspekty psychologiczne. Wi臋kszo艣膰 po艂o偶nik贸w jest 艣wiadoma, 偶e powt贸rne ci臋cie cesarskie stanowi ryzyko og贸lnie poj臋tego dyskomfortu pooperacyjnego, wliczaj膮c powik艂ania anestezjologiczne, zakrzepowo-zatorowe, zaka偶enia ran oraz wyd艂u偶on膮 rekonwalescencj臋 i hospitalizacj臋. Jednak nie nale偶y zapomina膰 o mo偶liwo艣ci wcze艣niejszego uczestnictwa w piel臋gnacji noworodka oraz rozwoju g艂臋bokiej wi臋zi uczuciowej pomi臋dzy matk膮 a dzieckiem, kt贸r膮 uniemo偶liwia rekonwalescencja pooperacyjna
W dost臋pnym pi艣miennictwie odnotowano, 偶e najwy偶szy odsetek udanych porod贸w drogami natury zaobserwowano u kobiet po jednym ci臋ciu cesarskim,wykonanym z powodu: zagra偶aj膮cej zamartwicy wewn膮trzmacicznej p艂odu, odklejenia 艂o偶yska oraz nieprawid艂owego po艂o偶enia lub u艂o偶enia p艂odu. Obecnie uwa偶a si臋, 偶e pacjentki rozwi膮zane w poprzedniej ci膮偶y z powodu dysproporcji g艂贸wkowo-miednicowej lub braku post臋pu porodu powinny by膰 r贸wnie偶 poddawane pr贸bie porodu drogami natury. U ci臋偶arnych po
ci臋ciu cesarskim mo偶e on by膰 efektywny ibezpieczny,pod warunkiem 艣cis艂ego wyselekcjonowania tych przypadk贸w wg okre艣lonych kryteri贸w. Odsetek powodze艅
jest wysoki i waha si臋 od 60 do 80%
Zar贸wno rozwi膮zanie poprzedniej ci膮偶y ci臋ciem cesarskim z powodu po艂o偶enia miednicowego p艂odu,zagra偶aj膮cej wewn膮trzmacicznej zamartwicy p艂odu,braku post臋pu porodu jak i patologii 艂o偶yska (przedwcze艣nie odklejone lub przoduj膮ce) nie stanowi膮 przeciwwskaza艅 do pr贸by porodu drogami natury .
Odmiennie natomiast przedstawia si臋 sytuacja,w kt贸rej powodem poprzedniego ci臋cia by艂a choroba matki. Zazwyczaj kolejna ci膮偶a r贸wnie偶 ko艅czy si臋 elektywnym ci臋ciem cesarskim.
WNIOSKI
1. Wskazania do poprzedniego ci臋cia cesarskiego maj膮 istotny wp艂yw na powodzenie pr贸by porodu drogami natury u pacjentek po przebytym ci臋ciu.
2. Przebycie dw贸ch lub wi臋cej ci臋膰 cesarskich na og贸艂 jest wskazaniem do ponownego operacyjnego uko艅czenia porodu.
3. W艣r贸d pacjentek rozwi膮zanych ci臋ciem cesarskim w poprzedniej ci膮偶y z powodu chor贸b matki tylko 25% rodzi drogami natury.
4.Odnotowano wysok膮 znamienno艣膰 statystyczn膮 pomi臋dzy odsetkami powodzenia pr贸by porodu drogami natury w stosunku do rozwi膮zania ci臋ciem cesarskim przy poprzednich wskazaniach takich jak:patologia 艂o偶yska, zagra偶aj膮ca wewn膮trzmaciczna infekcja b膮d藕 zamartwica p艂odu.
Ryzyko wykonania ci臋cia cesarskiego przewy偶sza ryzyko zwi膮zane z fizjologicznie przebiegaj膮cym porodem si艂ami natury, z tego wzgl臋du brak istotnych wskaza艅 do ci臋cia jest przeciwwskazaniem do jego wykonania. Poza tym wykonanie ci臋cia przed艂u偶a okres hospitalizacji, generuje wi臋ksze koszty opieki nad ci臋偶arn膮 i mo偶e niekorzystnie wp艂yn膮膰 na wi臋藕 psychiczn膮 艂膮cz膮c膮 matk臋 z dzieckiem. |
